الرئيسية
ئه‌و ده‌سه‌ڵاتدارانه‌ی که بێ بڕوا بوون له قه‌ومه‌که‌ی وتیان: به‌ڕاستی ئێمه تۆ له نێو نه‌فامیدا ده‌بینین ( تۆ ناگۆڕێیت و پێش ناکه‌ویت) و به‌ڕاستی ئێمه واده‌زانین تۆ یه‌کێکیت له درۆزنه‌کان.
کوڕی پاک
الحمد لله على إحسانه , والشكر له على توفيقه وامتنانه , وأشهد الا اله الا الله وحده لا شريك له , وأشهد أن محمدا عبده ورسوله الداعي الى رضوانه ,صلى الله عليه وعلى آله وصحبه وسلم تسلما كثيرا اما بعد :
گاڵته کردن به ئاینی پیرۆزی ئیسلام شتێک نیه تازه بێت به‌لكو نوێ کردنه‌وه‌ی شتێکی کۆنه ،
گاڵته کردن به ئاین چه‌کێک بووه و به‌رده‌وامیش جه‌کێکه له چه‌که‌کانی دوژمنانی پێغه‌مبه‌ران.
قورئانی پیرۆز ئاگاداری کردوینه‌ته‌وه له چه‌ندین شوێندا و به‌چه‌ندین شێوه :
بۆنموونه : خوای گه‌وره و میهره‌بان ئاگادارمان ده‌کاته‌وه له باس و خواسی موسوڵمانان له نێو کافراندا که گاڵته پێکردنه { زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَيَسْخَرُونَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا... }البقرة 212
واتا : ژیانی دنیا ڕازێنراوه‌ته‌وه بۆ بێ باوه‌ڕان (به‌ڵام له‌باتی سوپاسگوزاری) گاڵته ده‌که‌ن به باوه‌ڕداران (له‌به‌ر هه‌ژاری و نه‌داری و که‌م ده‌سه‌ڵاتی)،
وه خوای به‌خشنده ده‌فه‌رمووێت { إِنَّ الَّذِينَ أَجْرَمُوا كَانُوا مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا يَضْحَكُونَ * }المطففین 29 – 30 نوَإِذَا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغَامَزُو
واتا : بێگومان ئه‌وانه‌ی که تاوانیان ده‌کرد گاڵته‌یان به ئیمانداران ده‌هات و پێیان پێده‌که‌نین. کاتێکیش به‌لایاندا تێپه‌ڕ بوونایه ده‌یانکرده چپه‌چپ و سرته سرت و به چاو ئیشاره‌تیان ده‌کرد.
خوای به‌خشنده ئگادارمان ده‌کاته‌وه له دوژمنانی پێغه‌مبه‌ران یه‌که‌م هه‌نگاویان له دژایه‌تی گاڵته‌و گاڵته‌جاڕیه { يَا حَسْرَةً عَلَى الْعِبَادِ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ }یس 30
واتا : په‌شیمانی و داخ و ناڵه دابارێته سه‌ر ئه‌و به‌ندانه، هیچ پێغه‌مبه‌رێکیان بۆ نایه‌ت که ئه‌وان گاڵته‌ی پێنه‌که‌ن.
وه له‌و ئایه‌ته پیرۆزه‌دا ده‌فه‌رموێت { قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاكَ فِي سَفَاهَةٍ وَإِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكَاذِبِينَ }الاعراف 66
واتا : ئه‌و ده‌سه‌ڵاتدارانه‌ی که بێ بڕوا بوون له قه‌ومه‌که‌ی وتیان: به‌ڕاستی ئێمه تۆ له نێو نه‌فامیدا ده‌بینین ( تۆ ناگۆڕێیت و پێش ناکه‌ویت) و به‌ڕاستی ئێمه واده‌زانین تۆ یه‌کێکیت له درۆزنه‌کان.
خۆشه‌ویستم بیر بکه‌ره‌وه له‌گه‌وره‌ی درۆزنه‌کان فیرعه‌ون چ به خه‌ڵکی میصر ده‌ڵێت { وَنَادَىٰ فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قَالَ يَا قَوْمِ أَلَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَهَٰذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِي مِنْ تَحْتِي ۖ أَفَلَا تُبْصِرُونَ * أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِنْ هَٰذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ } الزخرف 51-52
واتا : فیرعه‌ون جاڕیدا به‌ناو قه‌وم و گه‌له‌که‌یدا ووتی: ئه‌ی قه‌وم و گه‌لم، من پاشای میصرم و فه‌رمانڕه‌وای ئه‌م ووڵاته‌م، ئه‌م ڕووبارانه‌ش به‌به‌ر کۆشکه‌کانمدا ده‌ڕوات، ئایا ئه‌م ده‌سه‌ڵاته‌ی من نابینن؟!..
به‌ڵکو نابینن من چاکترم له‌و که‌سه‌ی ناوبانگی نی یه و که‌سایه‌تیه‌کی لاوازو نه‌ناسراوه و زمان پاراو نی یه و له‌وانه نی یه بتوانێت چاك خه‌ڵکی تێبگه‌یه‌نێت؟!
وه خوای گه‌وره‌و میهره‌بان ڕووی فه‌رمووده‌که‌ی ده‌کاته پێغه‌مبه‌ر و پێی ده‌فه‌رموێت { وَإِذَا رَآكَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا .... } الانبیاء 36
واتا : ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) کاتێک ئه‌وانه‌ی بێ باوه‌ڕ بوون تۆ ده‌بینن، هیچ کارێکیان له ده‌ست نایه‌ت له‌گه‌ڵ تۆی بکه‌ن جگه له گاڵته و گاڵته جاڕی نه‌بێت،
وه ئه‌گه‌ر سه‌رنجی مێژوی ئیسلام بده‌یت ده‌بینیت له غه‌زای (تبوک ) روداوی زۆری لێ وه‌دی ده‌که‌یت ،
یه‌که‌ک له‌و ڕوداوه که تا ڕۆژی دوایی له قورئانی پیرۆز ده‌مێنێته‌وه و ده‌خوێنرێته‌وه تا موسوڵمانان لایان سه‌یر نه‌بێت ئه‌گه‌ر توشی ئه‌م جۆره ڕوداوانه بوونه‌وه .
ئه‌و کۆنه نوێیانه یه‌کجار زۆرن له‌هه‌ژمار نایه‌ن خوا بیان بڕێت ڕوو ڕه‌شیان له دونیا پیشان بدات پێش قیامه‌ت ،
( دوو ڕووه‌کان )ی کۆن گاڵته به پێغه‌مبه‌ر و یاوه‌رانی ده‌که‌ن و ده‌ڵێن (ما رأينا مثل قرائنا هؤلاء، أرغب بطونًا، ولا أكذب ألسنة، ولا أجبن عند اللقاء ! )
که‌سمان نه‌بینیوه وه‌ک ئه‌مانه حه‌ز له خواردن بکه‌ن واتا زۆر خۆر بن و زمان درۆزنی وه‌ک خۆیان و ترسنۆک له‌کاتی ڕوو به‌ڕوو بونه‌وه .
بێ گومان ئه‌مه سیفه‌ت و ڕه‌وشتی دوو ڕووه‌کانه بۆیه گاڵتهجاڕ به‌هه‌ند هه‌ڵمه‌گرن ئه‌مه ڕه‌و‌شتیه‌تی ( ترسنۆک و درۆزن و چڵکاو خۆر )
( عبدالرحمن بن عوف ) به‌وکه‌سه ده‌ڵێت تۆ ( دوو ڕوویت ) ئه‌و باسه به پێغه‌مبه‌ر راده‌گه‌یه‌نم ،
ئیتر که‌زانیان کار له‌کار ترازا ڕویان کرده پێغه‌مبه‌ر و بیانویان بۆ ده‌هێنایه‌وه و ده‌یان وت (إنما كنا نخوض ونلعب )پێغه‌مبه‌ری خوا ئێمه گاڵتهمان ده‌کرد و به گاڵته وامان ووت ؛ پاش ئه‌وه‌ی جوبریل داده‌به‌زێت و هه‌واڵه‌که پێشتر به پێغه‌مبه‌ر ڕاده‌گه‌یه‌نێت،
ئینجا پێغه‌مبه‌ری سه‌روه‌ر له بیانوی ئه‌وانه‌وه ئه‌و ئایه‌ته دابه‌زیوانه‌یان بۆ ده‌خوێنێته‌وه و ده‌فه‌رموێت { أبالله وآياته ورسوله كنتم تستهزؤون }التوبة 65
واتا : ئایه ئێوه به خوا و ئایه‌ت و فه‌رمانه‌کانی و پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی گاڵته‌تان ده‌کرد ؟!
ئینجا خوێنه‌ری به‌ڕێز بازاڕ بازاڕی مونافیقانه بازاڕی دوژمنانی پێغه‌مبه‌ره لات سه‌یر نه‌بێت ئه‌م دیارده‌یه ته‌نها دوو باره بوونه‌وه‌یه و ئه‌و ئیسلامه‌ش هه‌ر به‌رده‌وامه بۆیه شاعیر ده‌ڵێت (نبح الكلاب لكن ما ضر السحاب... هبت رياحٌ والجبال راسيات )
سه‌گه‌کان حه‌پین به‌ڵام زیانیان به‌هه‌ور نه‌گه‌یا‌ند ،، با هه‌ڵی کرد به‌ڵام شاخه کان له شوێن خۆی جێگیر مان .
به‌نده‌ی خوا گاڵته کردن به ئاینی پیرۆزی ئیسلام هه‌نگاوێکی سه‌ره‌کی بووه له‌لایه‌ن دوژمنانی ئیسلام له‌و دوژمنانه‌ی تازه ،
له په‌رتوکی (برتوكولات حكماء صهيون )دا هاتوه :
( وقد عنينا عناية عظيمة والحط من كرامة رجال الدين من الأمميين غير اليهود في أعين الناس؛ وبذلك نجحنا في الإضرار برسالتهم التي كان يمكن أن تكون عقبة كؤودًا في طريقنا )
واتا : گرینگیێکی زۆرمان دا بۆ بێ ڕێز کردنی پیاوانی ئاینی له به‌ر چاوی خه‌ڵکدا جگه له پیاوه ئاینیه‌کانی یه‌هودی ،
به‌وشێوه سه‌رکه‌وتنمان به‌ده‌ست هێنا له زیان گه‌یاندن به نامه‌که‌یان که ده‌شا ڕۆژێک ببێت به به‌ربه‌ستێکی گه‌وره له‌به‌رده‌ممان .
ئینجا ئه‌وانه‌ی گاڵته ده‌که‌ن به ئیسلامی پیرۆز زۆر به‌که‌م گوێ بیست ده‌بیت گاڵته بکه‌ن به یه‌هود و ئاینی یه‌هودی ، به‌ڵکو پاساوی بۆ ده‌هێنه‌وه له کوشتنی ئه‌و خه‌ڵکه که له فلسطینه‌وه‌یه گوایه ئه‌مانه تیرۆرستن ،
حه‌زم کرد بزانیت به‌رگری ئه‌و بۆگه‌نانه له کوێ هاتوه و گاڵته جاڕیان له‌کوێ .
خۆشه‌ویستان ئه‌و باس و خواسه‌ی دوژمنانی ئیسلام به‌کاری دێنن بۆ ناشرین کردنی ئیسلام و شێواندنی له‌به‌ر چاوی خه‌ڵکی موسوڵماندا بریتین :
- باس کردنی هه‌ندێک له یاسا و بنه‌ماکانی ئیسلام به گاڵته و گاڵته جاڕی ، وه شێوه کردنی ئه‌و که‌سانه‌ی پابه‌ندن به‌و یاساو بنه‌مایانه به که‌سێکی دواکه‌وت و کۆنه په‌رست .
– که‌م کردنه‌وه‌ی ڕێزی زانایانی ئیسلام له‌نێو جه‌ماوه‌ردا و وه‌پێش خستنی که‌سانێکی گه‌مژه‌و نه‌فام وه کردنیان به پێشه‌وا ، وه به‌ڵگه زۆره که‌مترین نمونه که‌مترین پله‌ی ده‌رچوو له قوتابخانه له ( کلیة الشریعه )وه‌رده‌گیرێت .
– ئه‌و گاڵته‌و گاڵته‌جاڕیه‌ی به ئاینی پیرۆزی ئیسلام و شوێن که‌وتانی ده‌کرێت له ته‌له‌فیزیۆنه‌کان له ڕۆژنامه‌کان له پاڵتۆک له....
بۆ نمونه :
- گاڵته کردن به دروشمه ئاشکراکانی ئیسلام، وه‌ک ڕیش و کورت کردنه‌وه‌ی شه‌ڕواڵ و سیواک و باڵا پۆشی و هیتد .
- گاڵته کردن به به ئیسلام وشوێن که‌وتانی و دروشمه‌کانی ئه‌و ئیسلامه ، بۆ نمونه خۆ به‌خت کردن له پێناو خوادا له ڕێگه‌ی کاریکاتێر و سوکێکی وه‌ک وه‌ستا عه‌لی خوا بیبڕی .
- گاڵته کردن به پیاوانی ئاینی له ڕێگه‌ی زنجیره فلیمیه‌کان و شانۆگه‌ریه‌کان و پشاندانی پیاوی ئاینی به گه‌مژه و نه‌زان و زوو هه‌ڵخڵه‌تێنراو یان ته‌ڵه‌که‌باز .
ئه‌وی ماوه بیلێم له‌و باسه‌دا ئه‌وه‌یه ئه‌وی گاڵته ده‌کات به ئیسلام یان دروشمێک له دروشمه‌کانی ئیسلام وه بزانێت ئه‌م گاڵته‌جاڕیه حه‌ڕامه و ناکرێت خوا نه‌هی لێ کردوه،
ئه‌و که‌سه له ئیسلام ده‌ر ده‌چێت و کافر ده‌بێت دوای ( موانع التکفیر ) .
وه ئه‌مه ووته‌ی خۆم نیه به‌ڵکو ئه‌مری خوای په‌روه‌ردگاره و زانایانی ئیسلام هه‌موویان یه‌ک ده‌نگن له‌م باره‌وه ئه‌وه‌ته شێخ (عبد العزيز بن باز رحمه الله) ده‌فه‌رموێت
(وقد أجمع علماء الإسلام في جميع الأعصار والأمصار على كفر من استهزأ بالله أو رسوله أو كتابه أو شيء من الدين، وأجمعوا على أن من استهزأ بشيء من ذلك وهو مسلم أنه يكون كافرًا مرتدًا عن الإسلام،.. )
واتا : زانایانی ئیسلام یه‌ک ده‌نگن له‌هه‌موو سه‌رده‌میک و وڵاتێکدا له به‌کافر دانانی ئه‌و که‌سه‌ی گاڵته ده‌کات به خوای په‌روه‌رده‌گار و پێغه‌مبه‌ر و قورئان و هه‌ر شتێک له ئایندا ، وه یه‌ک ده‌نگن له‌وه‌ی گاڵته بکات به شتێک له‌مانه گهرچی موسوڵمانیش بێت له ئیسلام ده‌ر ده‌چێت و کافر ده‌بێت ...
وه خوای په‌روه‌ردگار له باسی گه‌ڵته‌که‌را‌ن به ئایندا ده‌فه‌رمووێت
* لَئِن سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللَّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِ{
} التوبة 64-65 لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ إِن نَّعْفُ عَن طَائِفَةٍ مِّنكُمْ نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ
واتا : کاتێک تۆ ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) له‌گوفتاری نابه‌جێیان ئاگادار ده‌بیت) و لێیان ده‌پرسیت (ئه‌وه خه‌ریکی چین؟!) ئه‌وه بێگومان ده‌ڵێن: به‌ڕاستی ئێمه ته‌نها ده‌مه‌ته‌قێ و گه‌مه‌و گاڵتهمان ده‌کرد، پێیان بڵێ: ئایا ئێوه به خواو ئایه‌ت و فه‌رمانه‌کانی و پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی گاڵته‌تان ده‌کرد؟!
(ئیتر بێ سووده) پاکانه مه‌که‌ن، چونکه به‌ڕاستی ئێوه بێ باوه‌ڕ بوون دوای ئه‌وه‌ی له ڕواڵه‌تدا باوه‌ڕتان هێنابوو ئه‌گه‌ر له ده‌سته‌یه‌کتان خۆش ببین (دوای ته‌وبه‌ی ڕاسته‌قینه) ده‌سته‌یه‌کتان هه‌ر ئازار ده‌ده‌ین (به‌هۆی کاری نابه‌جێیه‌وه) چونکه به‌ڕاستی ئه‌وان تاوانبارو تاوانکار بوون .
ئایه ده‌زانیت مونافیقه‌کان چیان ووت تا ئایه‌تیان به‌سه‌ردا هاته خواره‌وه ؟
ته‌نیا وتیان (که‌سمان نه‌بینیوه وه‌ک ئه‌مانه حه‌ز له خواردن بکه‌ن ( زۆر خۆر بن) و زمان درۆزنی وه‌ک خۆیان و ترسه‌نۆک له‌کاتی ڕوو به‌ڕوو بونه‌وه)
ئینجا له چاو که‌سانێکی ئه‌وڕۆ خۆ به موسوڵمان زان هیچیان نه‌وتوه ،! من ده‌ڵێم موسوڵمان نه‌وک خۆ به (عه‌لمانی) زان چونکه عه‌لمانیه‌ت بڕاوه‌ته‌وه ئه‌گه‌ر نوێژ که‌ر بێت ڕۆژو گریش بێت له ئیسلام چۆته ده‌ره‌وه و کافرو هه‌ڵگه‌ڕاوه‌یه دوای ( موانع التکفیر ) ، نوێژ ده‌کات یان نا وه‌ک یه‌ک وایه خوا په‌نامان بدات زانایانی ئیسلام وا ده‌فه‌رموون.
ئینجا خۆشه‌ویستان موسوڵمانان زانیمان گه‌ڵته‌کردن به ئاینی ئیسلام یان دروشمێک له دروشمه‌کانی ئیسلام مه‌ترسی چی هه‌یه بۆیه ده‌بێت خۆ دورگر بین له گه‌ڵته کردن به ئیسلام به پیاوانی ئاینی به دروشمه‌کانی ئیسلام ،
لا‌ی خۆمان بیکه‌ین به خه‌تی سوور تخونی نه‌که‌وین ،خوای گه‌وره و باڵاده‌ست ده‌فه‌رموێت { وَلَا تَتَّخِذُوا آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمَا أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّنَ الْكِتَابِ وَالْحِكْمَةِ يَعِظُكُم بِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ }البقرة 231
واتا :نه‌که‌ن ئایه‌ت و ڕێنمووییه‌کانی خوا به‌گاڵته بگرن، یادی نازو نیعمه‌تی خوا بکه‌نه‌وه له‌سه‌رتان، هه‌روه‌ها یادی ئه‌و شتانه بکه‌نه‌وه که له قورئاندا بۆتان ڕه‌وانه کراوه که پڕه له دانایی، له‌کاتێکدا ئامۆژگاریتان ده‌کات به‌وانه و هه‌وڵ بده‌ن خواناس و ئاین په‌روه‌ر بن و چاک بزانن که: به‌ڕاستی، خوا به هه‌موو شتێک زانایه.
ئه‌وه‌ی واجبێکی شه‌رعیه به‌سه‌ر موسوڵمان له‌و جۆره دانیشتنانه‌دا به‌شدار نه‌کات به‌تایبه‌تی ئه‌مڕۆ پاڵتاکه‌کان ، هه‌رچی بی ئه‌ده‌ب هه‌یه کۆی ده‌که‌نه‌وه بۆ جنێو دان و گاڵته کردن به خوا و پێغه‌مبه‌ر و ئاینی پیرۆزی ئیسلام ، ئه‌و جۆره ژوره بێ ئه‌ده‌بانه شوێنی که‌سێکی ئاسایی نیه ئینجا چ جا شوێنی موسوڵمانێکی خوا په‌رست بۆیه خوای په‌روه‌ردگار ده‌فه‌رمووێت :
{ وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّىٰ يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذًا مِّثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا } النساء 140
واتا : به‌ڕاستی ( خوای گه‌وره ) له قورئاندا ئه‌و بڕیاره‌ی ناردوه بۆ سه‌رتان که : هه‌رکاتێک له شوێنێکدا کوفر و گاڵته به ئایه‌ته‌کانی خوا ده‌کرا ، ئه‌وه دامه‌نیشن له‌گه‌ڵ ئه‌واندا هه‌تا قسه‌و باسه‌که‌یان بگۆڕن (ئه‌گه‌ر دابنیشن و گوێ نه‌ده‌نێ )ئه‌وه به‌ڕستی ئێوه‌س له‌و کاته‌دا وه‌ک ئه‌وانن و ( حیسابی ئه‌وانتان بۆ ده‌کرێت ) به‌ڕاستی خوا دووڕووه‌کان و بێ باوه‌ڕه‌کان هه‌موویان له دۆزه‌خدا کۆده‌کاته‌وه ،
وه له‌م ئایه‌ته پیرۆزه‌دا په‌روه‌ردیگار ده‌فه‌رموێت : { وَإِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِي آيَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّىٰ يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ ۚ وَإِمَّا يُنْسِيَنَّكَ الشَّيْطَانُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرَىٰ مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ } الانعام (68)
واتا : کاتێکیش ئه‌وانت بینی که ده‌م له ئایه‌ته‌کانی ئێمه‌وه ده‌ده‌ن و (ده‌یکه‌نه گاڵته‌جاڕی خۆیان ) ئه‌وه تۆ پستیان تی بکه‌و کۆڕ و کۆبونه‌وکانیان به‌جێ بهێڵه هه‌تا ئه‌وکاته‌ی ده‌چنه ناو باسێکی تره‌وه ، کاتێکیش ئه‌گه‌ر شه‌یتان له‌بیری بردیته‌وه ( که دوور بکه‌ویته‌وه لێیان ) جا دوای ئه‌وه‌ی که بیتر هاته‌وه له‌گه‌ڵ قه‌ومی سته‌مکاران دامه‌نیشه .
ئه‌م ئایته پیرۆزه گهرچی بۆ پێغه‌مبه‌ری سه‌روه‌ره به‌ڵام ئۆمه‌ته‌که‌یشی ده‌گرێته‌وه .
که‌واته : نابیت موسوڵمان له‌وجۆره دانیشتنانه دابنیشێت و گوێ بگریت ئه‌گه‌رنا وه‌ک ئه‌وان حیسابی بۆ ده‌کرێت له‌لایه‌ن خوای په‌روه‌ردیگار خوا په‌نامان بدات ئامین .
کاردانه‌وه‌ی موسوڵمان :
{ ولا تهنوا ولا تحزنوا وأنتم الأعلون إن كنتم مؤمنين * إن يمسسكم قرح فقد مس القوم قرح مثله وتلك الأيام نداولها بين الناس وليعلم الله الذين آمنوا ويتخذ منكم شهداء والله لا يحب الظالمين * وليمحص الله الذين آمنوا ويمحق الكافرين * أم حسبتم أن تدخلوا الجنة ولمّا يعلم الله الذين جاهدوا منكم ويعلم الصابرين } سورة آل عمران 139 – 142 .
واتا : (ئه‌ی ئیمانداران) کۆڵ مه‌ده‌ن و ساردمه‌بنه‌وه و خه‌فه‌ت مه‌خۆن، چونکه هه‌ر ئێوه سه‌ربه‌رزو سه‌رفرازو سه‌رکه‌وتووترن ئه‌گه‌ر ئیمانداری چاک و ڕاست و دروست بن ، ئه‌گه‌ر زام و سه‌ختی و ناخۆشیه‌ک (له جه‌نگی ئوحودا)دا تووشی ئێوه هاتووه، ئه‌و خه‌ڵکه‌ش (له‌جه‌نگی به‌دردا) تووشی هه‌مان زام و سه‌ختی و ناخۆشی هاتن، ئێمه ئه‌و ڕۆژگارانه ده‌ستاو ده‌ست پێ ده‌که‌ین له‌ناو خه‌ڵکیدا (تا له جیهانی واقعیشدا) ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕیان هێناوه خوا ده‌ریان بخات و هه‌ندێکتان بکات به شایه‌ت و به پله‌ی شه‌هیدی بگه‌ن، بێگومان خوا سته‌مکارانی خۆش ناوێت ، بێگومان خوای په‌روه‌ردگار (تاقی کردنه‌وه پێش ده‌هێنێت) تا ئه‌وانه‌ی ئیماندارن پاک و بێگه‌ردیان بکات، کافرانیش نابووت و ڕیسوا بکات. یان واگومانتان ده‌برد (هه‌روا به‌ئاسانی) ده‌چنه به‌هه‌شته‌وه؟! که هێشتا خوا (له جیهانی واقعدا) ده‌ریشی نه‌خستووه کامتان هه‌وڵ و کۆشش و جیهادی کردووه‌و کامتان خۆڕاگرو ئارامگر بووه...
دوا ڕۆژی گاڵتهجاڕ :
{ أفنجعل المسلمين كالمجرمين مالكم كيف تحكمون } القلم 35- 36
واتا : ئایا ڕه‌وایه پاداشتی موسوڵمانان وه‌ك تاوانبار و تاوانکاران بێت؟!
ئه‌وه چیتانه؟ چۆن حوکم و بڕیاری ناڕه‌وای وا ده‌رده‌که‌ن!!
له‌م ئایه‌ته پیرۆزه‌دا په‌روه‌ردیگار ده‌فه‌رمووێت :
{ إن الذين يحادون الله ورسوله أولئك في الأذلين * كتب الله لأغلبن أنا ورسلي إن الله قوي عزيز } المجادلة 20 – 21 .
واتا : به‌ڕاستی ئه‌وانه‌ی دژایه‌تی خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی ده‌که‌ن ئا ئه‌وانه له نزمترینی خه‌ڵکین له دنیاو قیامه‌تدا. خوا بڕیاریداوه که: بێگومان هه‌ر خۆم و پێغه‌مبه‌ره‌کانم سه‌رکه‌وتوو ده‌بین، چونکه به‌ڕاستی هه‌ر خوا خۆی به‌هێزو باڵاده‌سته.
موسوڵمانی به‌ڕێز هیچ گومانت هه‌یه له‌م ئیسلامه پیرۆزه که خوای په‌روه‌رده‌گار خۆی سه‌ری ده خات ؟؟
مه‌گه‌ر ئه‌مه سه‌رکه‌وتنی ئاینی پیرۆزی ئیسلام نیه له جیهاندا ده‌نگی داوه‌ته‌وه ، له‌و ئه‌وڕوپا و ئه‌مریکا و هه‌موو جیهاندا ڕۆژ به ڕۆژ ئه‌ندامانی زیاد ده‌بێت،
به‌هه‌زاران مزگه‌وت هه‌ن له ئه‌وڕوپا که‌چی به‌بێ بوونی ده‌سته‌ڵاتێک یان ووڵاتێکی زلهێز به‌رگری بکات له‌م ئیسلامه ،
بۆیه خوای به‌خشنده و میهره‌بان ئاگادارمان ده‌کاته‌وه له‌و گاڵته‌جاڕانه له‌و سوک و بێ نرخانه ده‌فه‌رموێت :
{ ولقد استهزئ برسل من قبلك فحاق بالذين سخروا منهم ما كانوا به يستهزءون } الأنعام 10
واتا : (ئه‌ی محمد (صلى الله عليه وسلم) دڵت له‌خۆت دانه‌مێنێت) سوێندبێت به‌خوا به‌ڕاستی گاڵته‌کراوه به پێغه‌مبه‌رانی پێش تۆ، سه‌رنجا‌م ئه‌وه‌ی ئه‌وان بڕوایان پێی نه‌بوو، گاڵته‌یان پێده‌کرد، یه‌خه‌ی پێگرتن و نغرۆی کردن (خوا تۆڵه‌ی لێسه‌ندن).
وه‌هه‌روها دافه‌رموێت :
{ ولقد استهزئ برسل من قبلك فأمليت للذين كفروا ثم أخذتهم فكيف كان عقاب } سورة الرعد 32
واتا : (ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم ئه‌گه‌ر خوا نه‌ناسان گاڵته ده‌که‌ن به تۆ یان به ئایینه‌که‌ی تۆ، خه‌فه‌ت مه‌خۆ چونکه) سوێند به‌خوا به‌ڕاستی گاڵته‌کراوه به پێغه‌مبه‌رانی پێش تۆش، جا من ماوه‌یه‌ك مۆڵه‌تمدا به‌وانه‌ی که بێ باوه‌ڕ بوون پاشان خه‌شم و قینی خۆمم لێگرتن، جا چۆن تۆڵه‌یه‌ك بوو تۆڵه‌که‌م؟ (له مێژوو بپرسه و سه‌رنجی ئاسه‌واریان بده)!
ئینجا هیج گومانێکم نیه له خۆشه‌ویستیت بۆ پێغه‌ممبه‌ر (صلی الله علیه وسلم ) له‌گه‌ڵ ئه‌مشدا چه‌ند خۆشه‌ویستی ئه‌و پێغه‌مبه‌ره(صلی الله علیه وسلم ) له ده‌ڵتدا جێی بکرێته‌وه ئه‌وه‌نده له ڕوو ڕوخسار و ڕه‌وشتدا تیشک ده‌داته‌وه .
ئینجا به‌گوێره‌ی گوێ ڕایه‌لی و شوێن که‌وته‌یت بۆ پێغه‌مبه‌ر(صلی الله علیه وسلم ) چاوه‌ڕوانی گاڵته و گاڵته جاڕی مرۆڤی سوک و ڕیسوا بکه ، ئه‌مه‌ش گه‌وره‌ی ئه‌م ئیسلامه و شوێنکه‌وته‌کانی پیشان ده‌دات که‌سی که‌م و بێ نرخ له کۆمه‌ڵگه چاوی پێیان هه‌ڵنایه‌ت .
له‌کۆتایدا به چه‌ند باسکی سه‌یر کۆتایی به باسه‌که‌م دێنم :
له په‌رتوکی (البدایـة والنهایة )ی (ابن کثیر )دا ڕه‌حمه‌تی خوای له‌سه‌ر بیت باسێکی سه‌یرمان بۆ ده‌گێڕێته‌وه له به‌رگی (13 ) لاپه‌ڕه ( 232) دا ئه‌وی که له‌به‌ر ده‌ستمدا هه‌یه چاپی ( ایمان ) له مصڕ ،
چونکه ده‌شێت چاپه‌کان جیاوازی له ڵاپه‌ڕه‌کاندا هه‌بێت ،
به‌هه‌رحاڵ له ڕوداوه‌کانی ساڵی ( 665) دا باس له (ابن خلکان ) ده‌کات ئه‌ویشیان له نوسینی(الشيخ قطب الدين اليونيني ) بۆی گواستوینه‌ته‌وه ئه‌م ڕوداوه
ده‌فه‌رموێت:باسی پیاوێکمان پێگه‌یشتووه له دێی (ابي سلامة)
له ناحیه‌ی ( بصری) له شام ، ئه‌م پیاوه گا‌ڵته‌جاڕێک بووه به ئاین و دروشمه‌کانی ئاین هاوشێوه‌ی خۆی نه‌بوه له سه‌رده‌می خۆیدا ،ئه‌م که‌سه باسی سیواکی له‌لا ده‌که‌ن و پاداشتی سیواک و سوده‌کانی له وه‌ڵامی بانگه‌وازکاراندا ده‌ڵێت سوێند به‌خوا ده‌بێت ته‌نها بۆ دواوه‌م به‌کاری بینم مه‌به‌ستی ده‌رچه‌ی کۆمی بووه ، ئیتر به‌و کاره قێزه‌وه‌ره‌ی هه‌ڵساوه و کاره‌که‌ی ئه‌نجام داوه دواتر سک ئێشه‌یه‌ک ده‌یگرێت تا نۆ مانگ ته‌واو ده‌کات له‌گه‌ڵ زگ ئاوسان و باری ته‌ندروستی ناهه‌موار ده‌بیت .
دوای نۆ مانگ له ده‌رچه‌ی کۆمیه‌وه گیاندارێکی ده‌بیت هاوشێوه‌ی جورج و چوار له‌پ و ده‌ستی ده‌بێت سه‌ری هاوشێوه‌ی ماسی ده‌بێت و دواوه‌ی وه‌ک که‌روێشک ، ئینجا که ئه‌وگیانداره‌ی ده‌بێت سێ هاواری لی هه‌ڵده‌سێت و کچی کابرا به‌ردێک ده‌کێشێت به‌سه‌ری گیانداره‌که و ده‌یکوژێت ، پیاوه‌که دوای دانانی گیانداره‌که دوو ڕۆژ ده‌ژیێت و ڕۆژی سه‌یه‌م ده‌مرێت ، وه به‌رده‌وام ده‌یگوت (هذا الحيوان قتلني وقطع أمعائي ) ئه‌م گیانداره منی کوشت ووڕگ و هه‌ناوی ده‌رهێنام ،
وه‌خه‌ڵکێکی زۆری ئه‌م ناوچه گیانداره‌کی بینی بووه له‌گه‌ڵ ووتارخوێنانی ناوچه‌که
ئه‌مه شێوه‌یه‌کی نزیکیه
ئینجا مه‌رج نیه هه‌ر که‌سێک بێ ئه‌ده‌بی به‌رامبه‌ر به ئاینی پیرۆزی ئیسلام یان دروشمه‌کانی بکات ڕاسته‌وخۆ خوای په‌روه‌رده‌گار بیکات به په‌ند و عیبره‌ت بۆ خه‌ڵکی تر ،
به‌ڵکو هه‌رکه‌سه به جۆرێک سه‌زا ده‌درێت له دونیادا پێش قیامه‌ت نمونه‌ی زندوو زۆرن . بۆ نمونه:
که‌سێکی داماو جگاره به‌ده‌ست غه‌مبار له ژێر دیواری دوکانه‌کی پیزه‌ریه‌که‌ی دانیشت و دڵ ته‌نگ چاوو به گیریان به ناوی ( ع ، ز ) بۆ خاڵۆ بۆ وا له‌خۆت ده‌که‌یت ژیان زۆری وه‌به‌ر ماوه ؟
له ووڵامدا : ژیانی چی مردن خۆشتره بۆ من له‌و ژیانه هه‌موو ڕۆژێکم هه‌ر مردنه من له ئازارێکی زۆرم ، خاوه‌نی دوو دوکانی پیزه‌م پاره و پولێکم هه‌یه تا سه‌رم خوات ئه‌وه‌نده .
بۆ وا بۆ له‌سه‌ر چی ؟
( ع ، ز ) ئێمه کۆمه‌ڵه‌ی ئێران بووین له سلێمانی نیشته جێ بووین زۆرمان ده‌هۆڵ ده‌کوتی دژ به خوا و پێغه‌مبه‌ر و ئیسلام به‌ڵام هه‌موویم له لووت هاته‌وه ،
من ڕووم کرده هه‌نده‌رانه‌وه دوو کوڕ و کچێکم هه‌ن نازانم له کوێن هه‌ریه‌که‌یان بۆ خۆی ڕاده‌بوێرێت له‌گه‌ڵ پیاوی ئه‌وڕوپی ژنه‌که‌شم نازانم ئێستا له‌ده‌ستی کێ دایه ته‌نها مامه‌وه ماڵم لێ بوه به گۆڕستان .
بۆ وام لێ هات ؟
ئه‌و ئازادیه واتای چیه ؟ ئه‌وه بوو بانگه‌وازمان بۆی ده‌کرد ئای که یاساکانی ئیسلام چه‌نده جوانن ئای که یاساکانی ئیسلام چه‌نده به‌رزن چه‌نده به‌ڕێزن ،
به‌ڵام من دۆڕاندم .
تێنینی : ( ع ، ز ) ته‌نها من ئه‌و دوو پیتم هه‌ڵبژاردوه بۆ ناوی که‌سه‌که ئه‌گه‌رنا ناوی ئه‌و که‌سه به‌و دوو پیته ده‌ست پێ ناکات .
نمونه زۆرن نمونه‌ی زندوو ئه‌گه‌ر له‌به‌ر که‌سایه‌تی خانه‌واده‌ی نه‌بێت ناوی ئه‌م کابرایه‌م ده‌هێنا وه‌کو په‌ندێک و ئامۆژگاریه‌ک بۆ هه‌مووان ،
که‌سێکی ده‌م شه‌ڕی ده‌م بۆگه‌ن له ته‌مه‌نی په‌نجا و پێنج ساڵیدا له نه‌خۆشخانه‌یه‌ک نزیک له ئێمه‌وه مرد ته‌نها به گیان ده‌رچوون، بۆگه‌ن بوو ، ئاوسا و ڕه‌ش هه‌ڵگه‌ڕا کارمه‌ندانی نه‌خۆشخانه سه‌رسام بوون له‌و دیمه‌نه ووتیان یه‌که‌م جاره شتی وا ببینین چۆن وا زوو مرۆڤ وای به‌سه‌ر دێت ،
قاوشه‌کانی پڕ کرد له‌بۆگه‌ن به‌خێرا له نه‌خۆشخانه کردیانه ده‌روه بۆ ساردخانه دواتر خزم و ناسیاوه‌کانی کۆ بوونه‌وه دوای چه‌ند ڕۆژ له سارد خانه هێنایانه ده‌ره‌وه و له گۆڕستان ناشتیان،
دواتر چه‌ند برایه‌ک رووی پرسیاریان ئاراسته‌ی خانه‌واده‌ی ئه‌و که‌سه کرد مردوه‌که‌تان خوی زیاتر به چ کارێکه‌وه گرتبوو له کاره به‌ده‌کان ؟
له‌وڵامدا وتیان لێتان نه‌شارینه‌وه ئه‌و که‌سه‌ی ئێمه هه‌ڵسان و دانیشتنی کوفر کردن و گاڵته کردن بوو به ئیسلام و دروشمه‌کانی ئیسلام خوا په‌نامان بدات .
به‌خته‌وه‌ری
کوڕی پاک
الحمد لله على إحسانه , والشكر له على توفيقه وامتنانه , وأشهد الا اله الا الله وحده لا شريك له , وأشهد أن محمدا عبده ورسوله الداعي الى رضوانه ,صلى الله عليه وعلى آله وصحبه وسلم تسلما كثيرا اما بعد :
گاڵته کردن به ئاینی پیرۆزی ئیسلام شتێک نیه تازه بێت به‌لكو نوێ کردنه‌وه‌ی شتێکی کۆنه ،
گاڵته کردن به ئاین چه‌کێک بووه و به‌رده‌وامیش جه‌کێکه له چه‌که‌کانی دوژمنانی پێغه‌مبه‌ران.
قورئانی پیرۆز ئاگاداری کردوینه‌ته‌وه له چه‌ندین شوێندا و به‌چه‌ندین شێوه :
بۆنموونه : خوای گه‌وره و میهره‌بان ئاگادارمان ده‌کاته‌وه له باس و خواسی موسوڵمانان له نێو کافراندا که گاڵته پێکردنه { زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَيَسْخَرُونَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا... }البقرة 212
واتا : ژیانی دنیا ڕازێنراوه‌ته‌وه بۆ بێ باوه‌ڕان (به‌ڵام له‌باتی سوپاسگوزاری) گاڵته ده‌که‌ن به باوه‌ڕداران (له‌به‌ر هه‌ژاری و نه‌داری و که‌م ده‌سه‌ڵاتی)،
وه خوای به‌خشنده ده‌فه‌رمووێت { إِنَّ الَّذِينَ أَجْرَمُوا كَانُوا مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا يَضْحَكُونَ * }المطففین 29 – 30 نوَإِذَا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغَامَزُو
واتا : بێگومان ئه‌وانه‌ی که تاوانیان ده‌کرد گاڵته‌یان به ئیمانداران ده‌هات و پێیان پێده‌که‌نین. کاتێکیش به‌لایاندا تێپه‌ڕ بوونایه ده‌یانکرده چپه‌چپ و سرته سرت و به چاو ئیشاره‌تیان ده‌کرد.
خوای به‌خشنده ئگادارمان ده‌کاته‌وه له دوژمنانی پێغه‌مبه‌ران یه‌که‌م هه‌نگاویان له دژایه‌تی گاڵته‌و گاڵته‌جاڕیه { يَا حَسْرَةً عَلَى الْعِبَادِ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ }یس 30
واتا : په‌شیمانی و داخ و ناڵه دابارێته سه‌ر ئه‌و به‌ندانه، هیچ پێغه‌مبه‌رێکیان بۆ نایه‌ت که ئه‌وان گاڵته‌ی پێنه‌که‌ن.
وه له‌و ئایه‌ته پیرۆزه‌دا ده‌فه‌رموێت { قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاكَ فِي سَفَاهَةٍ وَإِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكَاذِبِينَ }الاعراف 66
واتا : ئه‌و ده‌سه‌ڵاتدارانه‌ی که بێ بڕوا بوون له قه‌ومه‌که‌ی وتیان: به‌ڕاستی ئێمه تۆ له نێو نه‌فامیدا ده‌بینین ( تۆ ناگۆڕێیت و پێش ناکه‌ویت) و به‌ڕاستی ئێمه واده‌زانین تۆ یه‌کێکیت له درۆزنه‌کان.
خۆشه‌ویستم بیر بکه‌ره‌وه له‌گه‌وره‌ی درۆزنه‌کان فیرعه‌ون چ به خه‌ڵکی میصر ده‌ڵێت { وَنَادَىٰ فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قَالَ يَا قَوْمِ أَلَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَهَٰذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِي مِنْ تَحْتِي ۖ أَفَلَا تُبْصِرُونَ * أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِنْ هَٰذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ } الزخرف 51-52
واتا : فیرعه‌ون جاڕیدا به‌ناو قه‌وم و گه‌له‌که‌یدا ووتی: ئه‌ی قه‌وم و گه‌لم، من پاشای میصرم و فه‌رمانڕه‌وای ئه‌م ووڵاته‌م، ئه‌م ڕووبارانه‌ش به‌به‌ر کۆشکه‌کانمدا ده‌ڕوات، ئایا ئه‌م ده‌سه‌ڵاته‌ی من نابینن؟!..
به‌ڵکو نابینن من چاکترم له‌و که‌سه‌ی ناوبانگی نی یه و که‌سایه‌تیه‌کی لاوازو نه‌ناسراوه و زمان پاراو نی یه و له‌وانه نی یه بتوانێت چاك خه‌ڵکی تێبگه‌یه‌نێت؟!
وه خوای گه‌وره‌و میهره‌بان ڕووی فه‌رمووده‌که‌ی ده‌کاته پێغه‌مبه‌ر و پێی ده‌فه‌رموێت { وَإِذَا رَآكَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا .... } الانبیاء 36
واتا : ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) کاتێک ئه‌وانه‌ی بێ باوه‌ڕ بوون تۆ ده‌بینن، هیچ کارێکیان له ده‌ست نایه‌ت له‌گه‌ڵ تۆی بکه‌ن جگه له گاڵته و گاڵته جاڕی نه‌بێت،
وه ئه‌گه‌ر سه‌رنجی مێژوی ئیسلام بده‌یت ده‌بینیت له غه‌زای (تبوک ) روداوی زۆری لێ وه‌دی ده‌که‌یت ،
یه‌که‌ک له‌و ڕوداوه که تا ڕۆژی دوایی له قورئانی پیرۆز ده‌مێنێته‌وه و ده‌خوێنرێته‌وه تا موسوڵمانان لایان سه‌یر نه‌بێت ئه‌گه‌ر توشی ئه‌م جۆره ڕوداوانه بوونه‌وه .
ئه‌و کۆنه نوێیانه یه‌کجار زۆرن له‌هه‌ژمار نایه‌ن خوا بیان بڕێت ڕوو ڕه‌شیان له دونیا پیشان بدات پێش قیامه‌ت ،
( دوو ڕووه‌کان )ی کۆن گاڵته به پێغه‌مبه‌ر و یاوه‌رانی ده‌که‌ن و ده‌ڵێن (ما رأينا مثل قرائنا هؤلاء، أرغب بطونًا، ولا أكذب ألسنة، ولا أجبن عند اللقاء ! )
که‌سمان نه‌بینیوه وه‌ک ئه‌مانه حه‌ز له خواردن بکه‌ن واتا زۆر خۆر بن و زمان درۆزنی وه‌ک خۆیان و ترسنۆک له‌کاتی ڕوو به‌ڕوو بونه‌وه .
بێ گومان ئه‌مه سیفه‌ت و ڕه‌وشتی دوو ڕووه‌کانه بۆیه گاڵتهجاڕ به‌هه‌ند هه‌ڵمه‌گرن ئه‌مه ڕه‌و‌شتیه‌تی ( ترسنۆک و درۆزن و چڵکاو خۆر )
( عبدالرحمن بن عوف ) به‌وکه‌سه ده‌ڵێت تۆ ( دوو ڕوویت ) ئه‌و باسه به پێغه‌مبه‌ر راده‌گه‌یه‌نم ،
ئیتر که‌زانیان کار له‌کار ترازا ڕویان کرده پێغه‌مبه‌ر و بیانویان بۆ ده‌هێنایه‌وه و ده‌یان وت (إنما كنا نخوض ونلعب )پێغه‌مبه‌ری خوا ئێمه گاڵتهمان ده‌کرد و به گاڵته وامان ووت ؛ پاش ئه‌وه‌ی جوبریل داده‌به‌زێت و هه‌واڵه‌که پێشتر به پێغه‌مبه‌ر ڕاده‌گه‌یه‌نێت،
ئینجا پێغه‌مبه‌ری سه‌روه‌ر له بیانوی ئه‌وانه‌وه ئه‌و ئایه‌ته دابه‌زیوانه‌یان بۆ ده‌خوێنێته‌وه و ده‌فه‌رموێت { أبالله وآياته ورسوله كنتم تستهزؤون }التوبة 65
واتا : ئایه ئێوه به خوا و ئایه‌ت و فه‌رمانه‌کانی و پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی گاڵته‌تان ده‌کرد ؟!
ئینجا خوێنه‌ری به‌ڕێز بازاڕ بازاڕی مونافیقانه بازاڕی دوژمنانی پێغه‌مبه‌ره لات سه‌یر نه‌بێت ئه‌م دیارده‌یه ته‌نها دوو باره بوونه‌وه‌یه و ئه‌و ئیسلامه‌ش هه‌ر به‌رده‌وامه بۆیه شاعیر ده‌ڵێت (نبح الكلاب لكن ما ضر السحاب... هبت رياحٌ والجبال راسيات )
سه‌گه‌کان حه‌پین به‌ڵام زیانیان به‌هه‌ور نه‌گه‌یا‌ند ،، با هه‌ڵی کرد به‌ڵام شاخه کان له شوێن خۆی جێگیر مان .
به‌نده‌ی خوا گاڵته کردن به ئاینی پیرۆزی ئیسلام هه‌نگاوێکی سه‌ره‌کی بووه له‌لایه‌ن دوژمنانی ئیسلام له‌و دوژمنانه‌ی تازه ،
له په‌رتوکی (برتوكولات حكماء صهيون )دا هاتوه :
( وقد عنينا عناية عظيمة والحط من كرامة رجال الدين من الأمميين غير اليهود في أعين الناس؛ وبذلك نجحنا في الإضرار برسالتهم التي كان يمكن أن تكون عقبة كؤودًا في طريقنا )
واتا : گرینگیێکی زۆرمان دا بۆ بێ ڕێز کردنی پیاوانی ئاینی له به‌ر چاوی خه‌ڵکدا جگه له پیاوه ئاینیه‌کانی یه‌هودی ،
به‌وشێوه سه‌رکه‌وتنمان به‌ده‌ست هێنا له زیان گه‌یاندن به نامه‌که‌یان که ده‌شا ڕۆژێک ببێت به به‌ربه‌ستێکی گه‌وره له‌به‌رده‌ممان .
ئینجا ئه‌وانه‌ی گاڵته ده‌که‌ن به ئیسلامی پیرۆز زۆر به‌که‌م گوێ بیست ده‌بیت گاڵته بکه‌ن به یه‌هود و ئاینی یه‌هودی ، به‌ڵکو پاساوی بۆ ده‌هێنه‌وه له کوشتنی ئه‌و خه‌ڵکه که له فلسطینه‌وه‌یه گوایه ئه‌مانه تیرۆرستن ،
حه‌زم کرد بزانیت به‌رگری ئه‌و بۆگه‌نانه له کوێ هاتوه و گاڵته جاڕیان له‌کوێ .
خۆشه‌ویستان ئه‌و باس و خواسه‌ی دوژمنانی ئیسلام به‌کاری دێنن بۆ ناشرین کردنی ئیسلام و شێواندنی له‌به‌ر چاوی خه‌ڵکی موسوڵماندا بریتین :
- باس کردنی هه‌ندێک له یاسا و بنه‌ماکانی ئیسلام به گاڵته و گاڵته جاڕی ، وه شێوه کردنی ئه‌و که‌سانه‌ی پابه‌ندن به‌و یاساو بنه‌مایانه به که‌سێکی دواکه‌وت و کۆنه په‌رست .
– که‌م کردنه‌وه‌ی ڕێزی زانایانی ئیسلام له‌نێو جه‌ماوه‌ردا و وه‌پێش خستنی که‌سانێکی گه‌مژه‌و نه‌فام وه کردنیان به پێشه‌وا ، وه به‌ڵگه زۆره که‌مترین نمونه که‌مترین پله‌ی ده‌رچوو له قوتابخانه له ( کلیة الشریعه )وه‌رده‌گیرێت .
– ئه‌و گاڵته‌و گاڵته‌جاڕیه‌ی به ئاینی پیرۆزی ئیسلام و شوێن که‌وتانی ده‌کرێت له ته‌له‌فیزیۆنه‌کان له ڕۆژنامه‌کان له پاڵتۆک له....
بۆ نمونه :
- گاڵته کردن به دروشمه ئاشکراکانی ئیسلام، وه‌ک ڕیش و کورت کردنه‌وه‌ی شه‌ڕواڵ و سیواک و باڵا پۆشی و هیتد .
- گاڵته کردن به به ئیسلام وشوێن که‌وتانی و دروشمه‌کانی ئه‌و ئیسلامه ، بۆ نمونه خۆ به‌خت کردن له پێناو خوادا له ڕێگه‌ی کاریکاتێر و سوکێکی وه‌ک وه‌ستا عه‌لی خوا بیبڕی .
- گاڵته کردن به پیاوانی ئاینی له ڕێگه‌ی زنجیره فلیمیه‌کان و شانۆگه‌ریه‌کان و پشاندانی پیاوی ئاینی به گه‌مژه و نه‌زان و زوو هه‌ڵخڵه‌تێنراو یان ته‌ڵه‌که‌باز .
ئه‌وی ماوه بیلێم له‌و باسه‌دا ئه‌وه‌یه ئه‌وی گاڵته ده‌کات به ئیسلام یان دروشمێک له دروشمه‌کانی ئیسلام وه بزانێت ئه‌م گاڵته‌جاڕیه حه‌ڕامه و ناکرێت خوا نه‌هی لێ کردوه،
ئه‌و که‌سه له ئیسلام ده‌ر ده‌چێت و کافر ده‌بێت دوای ( موانع التکفیر ) .
وه ئه‌مه ووته‌ی خۆم نیه به‌ڵکو ئه‌مری خوای په‌روه‌ردگاره و زانایانی ئیسلام هه‌موویان یه‌ک ده‌نگن له‌م باره‌وه ئه‌وه‌ته شێخ (عبد العزيز بن باز رحمه الله) ده‌فه‌رموێت
(وقد أجمع علماء الإسلام في جميع الأعصار والأمصار على كفر من استهزأ بالله أو رسوله أو كتابه أو شيء من الدين، وأجمعوا على أن من استهزأ بشيء من ذلك وهو مسلم أنه يكون كافرًا مرتدًا عن الإسلام،.. )
واتا : زانایانی ئیسلام یه‌ک ده‌نگن له‌هه‌موو سه‌رده‌میک و وڵاتێکدا له به‌کافر دانانی ئه‌و که‌سه‌ی گاڵته ده‌کات به خوای په‌روه‌رده‌گار و پێغه‌مبه‌ر و قورئان و هه‌ر شتێک له ئایندا ، وه یه‌ک ده‌نگن له‌وه‌ی گاڵته بکات به شتێک له‌مانه گهرچی موسوڵمانیش بێت له ئیسلام ده‌ر ده‌چێت و کافر ده‌بێت ...
وه خوای په‌روه‌ردگار له باسی گه‌ڵته‌که‌را‌ن به ئایندا ده‌فه‌رمووێت
* لَئِن سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللَّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِ{
} التوبة 64-65 لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ إِن نَّعْفُ عَن طَائِفَةٍ مِّنكُمْ نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ
واتا : کاتێک تۆ ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) له‌گوفتاری نابه‌جێیان ئاگادار ده‌بیت) و لێیان ده‌پرسیت (ئه‌وه خه‌ریکی چین؟!) ئه‌وه بێگومان ده‌ڵێن: به‌ڕاستی ئێمه ته‌نها ده‌مه‌ته‌قێ و گه‌مه‌و گاڵتهمان ده‌کرد، پێیان بڵێ: ئایا ئێوه به خواو ئایه‌ت و فه‌رمانه‌کانی و پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی گاڵته‌تان ده‌کرد؟!
(ئیتر بێ سووده) پاکانه مه‌که‌ن، چونکه به‌ڕاستی ئێوه بێ باوه‌ڕ بوون دوای ئه‌وه‌ی له ڕواڵه‌تدا باوه‌ڕتان هێنابوو ئه‌گه‌ر له ده‌سته‌یه‌کتان خۆش ببین (دوای ته‌وبه‌ی ڕاسته‌قینه) ده‌سته‌یه‌کتان هه‌ر ئازار ده‌ده‌ین (به‌هۆی کاری نابه‌جێیه‌وه) چونکه به‌ڕاستی ئه‌وان تاوانبارو تاوانکار بوون .
ئایه ده‌زانیت مونافیقه‌کان چیان ووت تا ئایه‌تیان به‌سه‌ردا هاته خواره‌وه ؟
ته‌نیا وتیان (که‌سمان نه‌بینیوه وه‌ک ئه‌مانه حه‌ز له خواردن بکه‌ن ( زۆر خۆر بن) و زمان درۆزنی وه‌ک خۆیان و ترسه‌نۆک له‌کاتی ڕوو به‌ڕوو بونه‌وه)
ئینجا له چاو که‌سانێکی ئه‌وڕۆ خۆ به موسوڵمان زان هیچیان نه‌وتوه ،! من ده‌ڵێم موسوڵمان نه‌وک خۆ به (عه‌لمانی) زان چونکه عه‌لمانیه‌ت بڕاوه‌ته‌وه ئه‌گه‌ر نوێژ که‌ر بێت ڕۆژو گریش بێت له ئیسلام چۆته ده‌ره‌وه و کافرو هه‌ڵگه‌ڕاوه‌یه دوای ( موانع التکفیر ) ، نوێژ ده‌کات یان نا وه‌ک یه‌ک وایه خوا په‌نامان بدات زانایانی ئیسلام وا ده‌فه‌رموون.
ئینجا خۆشه‌ویستان موسوڵمانان زانیمان گه‌ڵته‌کردن به ئاینی ئیسلام یان دروشمێک له دروشمه‌کانی ئیسلام مه‌ترسی چی هه‌یه بۆیه ده‌بێت خۆ دورگر بین له گه‌ڵته کردن به ئیسلام به پیاوانی ئاینی به دروشمه‌کانی ئیسلام ،
لا‌ی خۆمان بیکه‌ین به خه‌تی سوور تخونی نه‌که‌وین ،خوای گه‌وره و باڵاده‌ست ده‌فه‌رموێت { وَلَا تَتَّخِذُوا آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمَا أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّنَ الْكِتَابِ وَالْحِكْمَةِ يَعِظُكُم بِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ }البقرة 231
واتا :نه‌که‌ن ئایه‌ت و ڕێنمووییه‌کانی خوا به‌گاڵته بگرن، یادی نازو نیعمه‌تی خوا بکه‌نه‌وه له‌سه‌رتان، هه‌روه‌ها یادی ئه‌و شتانه بکه‌نه‌وه که له قورئاندا بۆتان ڕه‌وانه کراوه که پڕه له دانایی، له‌کاتێکدا ئامۆژگاریتان ده‌کات به‌وانه و هه‌وڵ بده‌ن خواناس و ئاین په‌روه‌ر بن و چاک بزانن که: به‌ڕاستی، خوا به هه‌موو شتێک زانایه.
ئه‌وه‌ی واجبێکی شه‌رعیه به‌سه‌ر موسوڵمان له‌و جۆره دانیشتنانه‌دا به‌شدار نه‌کات به‌تایبه‌تی ئه‌مڕۆ پاڵتاکه‌کان ، هه‌رچی بی ئه‌ده‌ب هه‌یه کۆی ده‌که‌نه‌وه بۆ جنێو دان و گاڵته کردن به خوا و پێغه‌مبه‌ر و ئاینی پیرۆزی ئیسلام ، ئه‌و جۆره ژوره بێ ئه‌ده‌بانه شوێنی که‌سێکی ئاسایی نیه ئینجا چ جا شوێنی موسوڵمانێکی خوا په‌رست بۆیه خوای په‌روه‌ردگار ده‌فه‌رمووێت :
{ وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّىٰ يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذًا مِّثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا } النساء 140
واتا : به‌ڕاستی ( خوای گه‌وره ) له قورئاندا ئه‌و بڕیاره‌ی ناردوه بۆ سه‌رتان که : هه‌رکاتێک له شوێنێکدا کوفر و گاڵته به ئایه‌ته‌کانی خوا ده‌کرا ، ئه‌وه دامه‌نیشن له‌گه‌ڵ ئه‌واندا هه‌تا قسه‌و باسه‌که‌یان بگۆڕن (ئه‌گه‌ر دابنیشن و گوێ نه‌ده‌نێ )ئه‌وه به‌ڕستی ئێوه‌س له‌و کاته‌دا وه‌ک ئه‌وانن و ( حیسابی ئه‌وانتان بۆ ده‌کرێت ) به‌ڕاستی خوا دووڕووه‌کان و بێ باوه‌ڕه‌کان هه‌موویان له دۆزه‌خدا کۆده‌کاته‌وه ،
وه له‌م ئایه‌ته پیرۆزه‌دا په‌روه‌ردیگار ده‌فه‌رموێت : { وَإِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِي آيَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّىٰ يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ ۚ وَإِمَّا يُنْسِيَنَّكَ الشَّيْطَانُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرَىٰ مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ } الانعام (68)
واتا : کاتێکیش ئه‌وانت بینی که ده‌م له ئایه‌ته‌کانی ئێمه‌وه ده‌ده‌ن و (ده‌یکه‌نه گاڵته‌جاڕی خۆیان ) ئه‌وه تۆ پستیان تی بکه‌و کۆڕ و کۆبونه‌وکانیان به‌جێ بهێڵه هه‌تا ئه‌وکاته‌ی ده‌چنه ناو باسێکی تره‌وه ، کاتێکیش ئه‌گه‌ر شه‌یتان له‌بیری بردیته‌وه ( که دوور بکه‌ویته‌وه لێیان ) جا دوای ئه‌وه‌ی که بیتر هاته‌وه له‌گه‌ڵ قه‌ومی سته‌مکاران دامه‌نیشه .
ئه‌م ئایته پیرۆزه گهرچی بۆ پێغه‌مبه‌ری سه‌روه‌ره به‌ڵام ئۆمه‌ته‌که‌یشی ده‌گرێته‌وه .
که‌واته : نابیت موسوڵمان له‌وجۆره دانیشتنانه دابنیشێت و گوێ بگریت ئه‌گه‌رنا وه‌ک ئه‌وان حیسابی بۆ ده‌کرێت له‌لایه‌ن خوای په‌روه‌ردیگار خوا په‌نامان بدات ئامین .
کاردانه‌وه‌ی موسوڵمان :
{ ولا تهنوا ولا تحزنوا وأنتم الأعلون إن كنتم مؤمنين * إن يمسسكم قرح فقد مس القوم قرح مثله وتلك الأيام نداولها بين الناس وليعلم الله الذين آمنوا ويتخذ منكم شهداء والله لا يحب الظالمين * وليمحص الله الذين آمنوا ويمحق الكافرين * أم حسبتم أن تدخلوا الجنة ولمّا يعلم الله الذين جاهدوا منكم ويعلم الصابرين } سورة آل عمران 139 – 142 .
واتا : (ئه‌ی ئیمانداران) کۆڵ مه‌ده‌ن و ساردمه‌بنه‌وه و خه‌فه‌ت مه‌خۆن، چونکه هه‌ر ئێوه سه‌ربه‌رزو سه‌رفرازو سه‌رکه‌وتووترن ئه‌گه‌ر ئیمانداری چاک و ڕاست و دروست بن ، ئه‌گه‌ر زام و سه‌ختی و ناخۆشیه‌ک (له جه‌نگی ئوحودا)دا تووشی ئێوه هاتووه، ئه‌و خه‌ڵکه‌ش (له‌جه‌نگی به‌دردا) تووشی هه‌مان زام و سه‌ختی و ناخۆشی هاتن، ئێمه ئه‌و ڕۆژگارانه ده‌ستاو ده‌ست پێ ده‌که‌ین له‌ناو خه‌ڵکیدا (تا له جیهانی واقعیشدا) ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕیان هێناوه خوا ده‌ریان بخات و هه‌ندێکتان بکات به شایه‌ت و به پله‌ی شه‌هیدی بگه‌ن، بێگومان خوا سته‌مکارانی خۆش ناوێت ، بێگومان خوای په‌روه‌ردگار (تاقی کردنه‌وه پێش ده‌هێنێت) تا ئه‌وانه‌ی ئیماندارن پاک و بێگه‌ردیان بکات، کافرانیش نابووت و ڕیسوا بکات. یان واگومانتان ده‌برد (هه‌روا به‌ئاسانی) ده‌چنه به‌هه‌شته‌وه؟! که هێشتا خوا (له جیهانی واقعدا) ده‌ریشی نه‌خستووه کامتان هه‌وڵ و کۆشش و جیهادی کردووه‌و کامتان خۆڕاگرو ئارامگر بووه...
دوا ڕۆژی گاڵتهجاڕ :
{ أفنجعل المسلمين كالمجرمين مالكم كيف تحكمون } القلم 35- 36
واتا : ئایا ڕه‌وایه پاداشتی موسوڵمانان وه‌ك تاوانبار و تاوانکاران بێت؟!
ئه‌وه چیتانه؟ چۆن حوکم و بڕیاری ناڕه‌وای وا ده‌رده‌که‌ن!!
له‌م ئایه‌ته پیرۆزه‌دا په‌روه‌ردیگار ده‌فه‌رمووێت :
{ إن الذين يحادون الله ورسوله أولئك في الأذلين * كتب الله لأغلبن أنا ورسلي إن الله قوي عزيز } المجادلة 20 – 21 .
واتا : به‌ڕاستی ئه‌وانه‌ی دژایه‌تی خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی ده‌که‌ن ئا ئه‌وانه له نزمترینی خه‌ڵکین له دنیاو قیامه‌تدا. خوا بڕیاریداوه که: بێگومان هه‌ر خۆم و پێغه‌مبه‌ره‌کانم سه‌رکه‌وتوو ده‌بین، چونکه به‌ڕاستی هه‌ر خوا خۆی به‌هێزو باڵاده‌سته.
موسوڵمانی به‌ڕێز هیچ گومانت هه‌یه له‌م ئیسلامه پیرۆزه که خوای په‌روه‌رده‌گار خۆی سه‌ری ده خات ؟؟
مه‌گه‌ر ئه‌مه سه‌رکه‌وتنی ئاینی پیرۆزی ئیسلام نیه له جیهاندا ده‌نگی داوه‌ته‌وه ، له‌و ئه‌وڕوپا و ئه‌مریکا و هه‌موو جیهاندا ڕۆژ به ڕۆژ ئه‌ندامانی زیاد ده‌بێت،
به‌هه‌زاران مزگه‌وت هه‌ن له ئه‌وڕوپا که‌چی به‌بێ بوونی ده‌سته‌ڵاتێک یان ووڵاتێکی زلهێز به‌رگری بکات له‌م ئیسلامه ،
بۆیه خوای به‌خشنده و میهره‌بان ئاگادارمان ده‌کاته‌وه له‌و گاڵته‌جاڕانه له‌و سوک و بێ نرخانه ده‌فه‌رموێت :
{ ولقد استهزئ برسل من قبلك فحاق بالذين سخروا منهم ما كانوا به يستهزءون } الأنعام 10
واتا : (ئه‌ی محمد (صلى الله عليه وسلم) دڵت له‌خۆت دانه‌مێنێت) سوێندبێت به‌خوا به‌ڕاستی گاڵته‌کراوه به پێغه‌مبه‌رانی پێش تۆ، سه‌رنجا‌م ئه‌وه‌ی ئه‌وان بڕوایان پێی نه‌بوو، گاڵته‌یان پێده‌کرد، یه‌خه‌ی پێگرتن و نغرۆی کردن (خوا تۆڵه‌ی لێسه‌ندن).
وه‌هه‌روها دافه‌رموێت :
{ ولقد استهزئ برسل من قبلك فأمليت للذين كفروا ثم أخذتهم فكيف كان عقاب } سورة الرعد 32
واتا : (ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم ئه‌گه‌ر خوا نه‌ناسان گاڵته ده‌که‌ن به تۆ یان به ئایینه‌که‌ی تۆ، خه‌فه‌ت مه‌خۆ چونکه) سوێند به‌خوا به‌ڕاستی گاڵته‌کراوه به پێغه‌مبه‌رانی پێش تۆش، جا من ماوه‌یه‌ك مۆڵه‌تمدا به‌وانه‌ی که بێ باوه‌ڕ بوون پاشان خه‌شم و قینی خۆمم لێگرتن، جا چۆن تۆڵه‌یه‌ك بوو تۆڵه‌که‌م؟ (له مێژوو بپرسه و سه‌رنجی ئاسه‌واریان بده)!
ئینجا هیج گومانێکم نیه له خۆشه‌ویستیت بۆ پێغه‌ممبه‌ر (صلی الله علیه وسلم ) له‌گه‌ڵ ئه‌مشدا چه‌ند خۆشه‌ویستی ئه‌و پێغه‌مبه‌ره(صلی الله علیه وسلم ) له ده‌ڵتدا جێی بکرێته‌وه ئه‌وه‌نده له ڕوو ڕوخسار و ڕه‌وشتدا تیشک ده‌داته‌وه .
ئینجا به‌گوێره‌ی گوێ ڕایه‌لی و شوێن که‌وته‌یت بۆ پێغه‌مبه‌ر(صلی الله علیه وسلم ) چاوه‌ڕوانی گاڵته و گاڵته جاڕی مرۆڤی سوک و ڕیسوا بکه ، ئه‌مه‌ش گه‌وره‌ی ئه‌م ئیسلامه و شوێنکه‌وته‌کانی پیشان ده‌دات که‌سی که‌م و بێ نرخ له کۆمه‌ڵگه چاوی پێیان هه‌ڵنایه‌ت .
له‌کۆتایدا به چه‌ند باسکی سه‌یر کۆتایی به باسه‌که‌م دێنم :
له په‌رتوکی (البدایـة والنهایة )ی (ابن کثیر )دا ڕه‌حمه‌تی خوای له‌سه‌ر بیت باسێکی سه‌یرمان بۆ ده‌گێڕێته‌وه له به‌رگی (13 ) لاپه‌ڕه ( 232) دا ئه‌وی که له‌به‌ر ده‌ستمدا هه‌یه چاپی ( ایمان ) له مصڕ ،
چونکه ده‌شێت چاپه‌کان جیاوازی له ڵاپه‌ڕه‌کاندا هه‌بێت ،
به‌هه‌رحاڵ له ڕوداوه‌کانی ساڵی ( 665) دا باس له (ابن خلکان ) ده‌کات ئه‌ویشیان له نوسینی(الشيخ قطب الدين اليونيني ) بۆی گواستوینه‌ته‌وه ئه‌م ڕوداوه
ده‌فه‌رموێت:باسی پیاوێکمان پێگه‌یشتووه له دێی (ابي سلامة)
له ناحیه‌ی ( بصری) له شام ، ئه‌م پیاوه گا‌ڵته‌جاڕێک بووه به ئاین و دروشمه‌کانی ئاین هاوشێوه‌ی خۆی نه‌بوه له سه‌رده‌می خۆیدا ،ئه‌م که‌سه باسی سیواکی له‌لا ده‌که‌ن و پاداشتی سیواک و سوده‌کانی له وه‌ڵامی بانگه‌وازکاراندا ده‌ڵێت سوێند به‌خوا ده‌بێت ته‌نها بۆ دواوه‌م به‌کاری بینم مه‌به‌ستی ده‌رچه‌ی کۆمی بووه ، ئیتر به‌و کاره قێزه‌وه‌ره‌ی هه‌ڵساوه و کاره‌که‌ی ئه‌نجام داوه دواتر سک ئێشه‌یه‌ک ده‌یگرێت تا نۆ مانگ ته‌واو ده‌کات له‌گه‌ڵ زگ ئاوسان و باری ته‌ندروستی ناهه‌موار ده‌بیت .
دوای نۆ مانگ له ده‌رچه‌ی کۆمیه‌وه گیاندارێکی ده‌بیت هاوشێوه‌ی جورج و چوار له‌پ و ده‌ستی ده‌بێت سه‌ری هاوشێوه‌ی ماسی ده‌بێت و دواوه‌ی وه‌ک که‌روێشک ، ئینجا که ئه‌وگیانداره‌ی ده‌بێت سێ هاواری لی هه‌ڵده‌سێت و کچی کابرا به‌ردێک ده‌کێشێت به‌سه‌ری گیانداره‌که و ده‌یکوژێت ، پیاوه‌که دوای دانانی گیانداره‌که دوو ڕۆژ ده‌ژیێت و ڕۆژی سه‌یه‌م ده‌مرێت ، وه به‌رده‌وام ده‌یگوت (هذا الحيوان قتلني وقطع أمعائي ) ئه‌م گیانداره منی کوشت ووڕگ و هه‌ناوی ده‌رهێنام ،
وه‌خه‌ڵکێکی زۆری ئه‌م ناوچه گیانداره‌کی بینی بووه له‌گه‌ڵ ووتارخوێنانی ناوچه‌که
ئه‌مه شێوه‌یه‌کی نزیکیه
ئینجا مه‌رج نیه هه‌ر که‌سێک بێ ئه‌ده‌بی به‌رامبه‌ر به ئاینی پیرۆزی ئیسلام یان دروشمه‌کانی بکات ڕاسته‌وخۆ خوای په‌روه‌رده‌گار بیکات به په‌ند و عیبره‌ت بۆ خه‌ڵکی تر ،
به‌ڵکو هه‌رکه‌سه به جۆرێک سه‌زا ده‌درێت له دونیادا پێش قیامه‌ت نمونه‌ی زندوو زۆرن . بۆ نمونه:
که‌سێکی داماو جگاره به‌ده‌ست غه‌مبار له ژێر دیواری دوکانه‌کی پیزه‌ریه‌که‌ی دانیشت و دڵ ته‌نگ چاوو به گیریان به ناوی ( ع ، ز ) بۆ خاڵۆ بۆ وا له‌خۆت ده‌که‌یت ژیان زۆری وه‌به‌ر ماوه ؟
له ووڵامدا : ژیانی چی مردن خۆشتره بۆ من له‌و ژیانه هه‌موو ڕۆژێکم هه‌ر مردنه من له ئازارێکی زۆرم ، خاوه‌نی دوو دوکانی پیزه‌م پاره و پولێکم هه‌یه تا سه‌رم خوات ئه‌وه‌نده .
بۆ وا بۆ له‌سه‌ر چی ؟
( ع ، ز ) ئێمه کۆمه‌ڵه‌ی ئێران بووین له سلێمانی نیشته جێ بووین زۆرمان ده‌هۆڵ ده‌کوتی دژ به خوا و پێغه‌مبه‌ر و ئیسلام به‌ڵام هه‌موویم له لووت هاته‌وه ،
من ڕووم کرده هه‌نده‌رانه‌وه دوو کوڕ و کچێکم هه‌ن نازانم له کوێن هه‌ریه‌که‌یان بۆ خۆی ڕاده‌بوێرێت له‌گه‌ڵ پیاوی ئه‌وڕوپی ژنه‌که‌شم نازانم ئێستا له‌ده‌ستی کێ دایه ته‌نها مامه‌وه ماڵم لێ بوه به گۆڕستان .
بۆ وام لێ هات ؟
ئه‌و ئازادیه واتای چیه ؟ ئه‌وه بوو بانگه‌وازمان بۆی ده‌کرد ئای که یاساکانی ئیسلام چه‌نده جوانن ئای که یاساکانی ئیسلام چه‌نده به‌رزن چه‌نده به‌ڕێزن ،
به‌ڵام من دۆڕاندم .
تێنینی : ( ع ، ز ) ته‌نها من ئه‌و دوو پیتم هه‌ڵبژاردوه بۆ ناوی که‌سه‌که ئه‌گه‌رنا ناوی ئه‌و که‌سه به‌و دوو پیته ده‌ست پێ ناکات .
نمونه زۆرن نمونه‌ی زندوو ئه‌گه‌ر له‌به‌ر که‌سایه‌تی خانه‌واده‌ی نه‌بێت ناوی ئه‌م کابرایه‌م ده‌هێنا وه‌کو په‌ندێک و ئامۆژگاریه‌ک بۆ هه‌مووان ،
که‌سێکی ده‌م شه‌ڕی ده‌م بۆگه‌ن له ته‌مه‌نی په‌نجا و پێنج ساڵیدا له نه‌خۆشخانه‌یه‌ک نزیک له ئێمه‌وه مرد ته‌نها به گیان ده‌رچوون، بۆگه‌ن بوو ، ئاوسا و ڕه‌ش هه‌ڵگه‌ڕا کارمه‌ندانی نه‌خۆشخانه سه‌رسام بوون له‌و دیمه‌نه ووتیان یه‌که‌م جاره شتی وا ببینین چۆن وا زوو مرۆڤ وای به‌سه‌ر دێت ،
قاوشه‌کانی پڕ کرد له‌بۆگه‌ن به‌خێرا له نه‌خۆشخانه کردیانه ده‌روه بۆ ساردخانه دواتر خزم و ناسیاوه‌کانی کۆ بوونه‌وه دوای چه‌ند ڕۆژ له سارد خانه هێنایانه ده‌ره‌وه و له گۆڕستان ناشتیان،
دواتر چه‌ند برایه‌ک رووی پرسیاریان ئاراسته‌ی خانه‌واده‌ی ئه‌و که‌سه کرد مردوه‌که‌تان خوی زیاتر به چ کارێکه‌وه گرتبوو له کاره به‌ده‌کان ؟
له‌وڵامدا وتیان لێتان نه‌شارینه‌وه ئه‌و که‌سه‌ی ئێمه هه‌ڵسان و دانیشتنی کوفر کردن و گاڵته کردن بوو به ئیسلام و دروشمه‌کانی ئیسلام خوا په‌نامان بدات .
به‌خته‌وه‌ری
